Yatak Odası

Uzun yıllar boyunca ilk yatağın Neolitik Dönem'de (MÖ 9000-MÖ 5500) icat edildiği düşünüldü. Ancak 2011 yılında Witwatersrand Üniversitesi'nden Prof. Lyn Wadley başkanlığındaki bir arkeolog ekibi, yaptıkları keşifle yatak tarihini yaklaşık 70 bin yıl kadar geriye çekti. Prof. Wadley ve ekibi tarafından Science dergisinde, Güney Afrika'nın KwaZulu-Natal şehrindeki Sibudu kaya sığınağında 77.000 yıllık bir yatak keşfettiklerini duyurdu. Eni 90 cm, boyu 180 cm olan yatak yaklaşık 2 metrekarelik uyku alanıyla küçük bir aile için yeterli büyüklükte. 30 cm kalınlığındaki yatak; sazlıkların üzerine koyulan yaprak ve otlardan yapılmış. Başta sivrisinekler olmak üzere haşerelere karşı etkili olduğu bilinen, bir defne ağacı türü olan Cryptocarya Woodii ağacının sapları ve yaprakları da yatağın içinde kullanılmış.

Homo Sapiens'ten önce Homo Erectus'un da ateşin keşfedilmesinden sonra, ağaçlarda uyumayı bırakıp, yerde uyumaya başladıkları tahmin ediliyor. Ancak henüz Homo Erectus'un ne tür yatak veya zemin yuvası kullandığına dair ipucu yok. Homo Sapiens'ten sonraki dönemde keşfedilen yatak ise İspanya'daki 53.000 ila 39.000 yıl öncesine ait Esquilleu Mağarası'nda bulundu. Neandertallere ait mağaradaki yatak, çim ve otlardan yapılmıştı. Yatağın koltuk olarak da kullanıldığı düşünülüyor.

Milattan önce avcı-toplayıcı insanlar, göçebe bir hayat sürüyordu. Dolayısıyla geceleri uyumak için yaprak ya da otlarının üzerine hayvan derisi sererek kendilerine yatak yapıyorlardı. Amerika'nın Teksas eyaletinin güneybatısındaki Hinds Mağarası'nda keşif yapan araştırmacılar, inanılmaz derecede iyi korunmuş yaprak ve bitki liflerinden yapılmış, gece boyunca sıcak ve rahat tutacak bir yatak keşfettiler. Yatağın küçük ve oval olması sebebiyle mağarayı geçici bir ev olarak kullanan avcı-toplayıcı grubun fetal pozisyonda kıvrılarak uyuduğu düşünülüyor.

Neolitik Dönem'de yataklar, doğal olarak yerel kaynaklı malzemelerden yapılıyordu. İskoçya'nın Orkney takımadalarında, ağaç yetersiz olduğu için yataklar taştan yapılmıştı. M.Ö. 3200 ile 2200 yılları arasında yaşanılan ve Geç Neolitik dönemden kalma Skara Brae köyünde bulunan 5 bin yıllık evlerde, ocağın her iki tarafında iki taş yatak vardı. Taşlarla bölünmüş alana hayvan derileri, ot ve yapraklar koyularak yataklar yapılmıştı.

İlk zamanlar insanların yatak tercihini, konfor ve rahatlık değil, güvenlik şekillendiriyordu. Güvenlik sebebiyle yırtıcılardan korunmak için ağaç tepelerinde uyuyan Homo Erectuslar, ateşin bulunmasının ardından ağaç tepelerinden inip, yerde uyumaya başladılar. Yırtıcıları uzaklaştırmak için ateşin etrafında uyudular. Ancak yerleşik yaşama geçen insanoğlu için artık yatakları yerden biraz yükseltme zamanı gelmişti.

Hem zeminden gelen soğuktan korunmak, hem de kemirgen, böcek ve yılanların yatağın üzerine çıkmasını engellemek için M.Ö. 3000 ila M.Ö. 1000 yılları arasında eski Mısırlılar, yerden yüksek ahşap yataklar yaptılar. Yatakların zeminini, palmiye yaprakları ile dokuyarak konfor bile katmışlardı. Hatta öyle ki, zengin Mısırlılar, tarih boyunca kral tahtı, enstrüman, lüks mobilya yapımında kullanılan abanoz ağacından yaptırdıkları karyolalarını, altın ve mücevherlerle süslüyordu. Yatakları yün ile doldurup, keten çarşaflar kullanıyorlardı. Ancak günümüzdeki gibi konforlu ve yumuşak bir yastık yerine ise taş ya da ahşap kafa desteği sağlayan yastıklar kullanıyorlardı.

Dünyanın ilk lüks yatağı olarak M.Ö. 3400 yılında Kral Tutankamon için yapılan yatağı kabul edebiliriz. Yazılı dili, mühendisliği, göz makyajını, diş macununu, kapı kilidini, saç tıraşını bulan, piramitler gibi eşsiz yapıları yapan Mısırlılara, bilinen ilk yüksek ve lüks yatak icatları için de teşekkür etmeliyiz.

Ortalama bir Roma vatandaşı, saman veya sazlıklarla doldurulmuş bir yatağa sahipken; zengin Romalılar yün, kuş tüyü gibi malzemelerle kumaşa doldurulan yataklar ve battaniyeler kullanıyorlardı. Roma Dönemi'nde yataklar sadece güvenlik ve uyumak için değil, sosyalleşmek ve yemek yemek için de kullanılıyordu. Özetlersek insanlık tarihi boyunca, güvenlik kaygısı güdülmeden yapılan ilk rahat yataklar, Antik Roma Dönemi'nde kullanılmaya başlandı.

Bu dönemde Antik Yunan'da yapılan yataklar da Romalıların yataklar